پیش تغلیظ و اندازه گیری مقدارهای بسیار کم جیوه در نمونه های حقیقی
نویسنده: محمد حجتی
چکیده :
در این پژوهش روشی کارا، با تکرارپذیری خوب، سریع، ساده، بسیار ارزان و به نسبت سازگار با محیط زیست برای پیش تغلیظ مقدارهای جیوه در حد نانو گرم بر لیتر در نمونه های حقیقی کنسرو ماهی و آب طبیعی به کار رفت. در این روش محلولی از دی تیزون (عامل کمپلکس دهنده) به نمونه آبی دارای جیوه افزوده و یک میلی لیتر اتانول دارای صد میکرولیتر آندکانول نرمال به سرعت به محلول آبی تزریق شد. با این عمل کمپلکس جیوه با دی تیزون تشکیل و به درون آندکانول استخراج شد و پس از سانتریفوژ و سرد کردن محلول، آندکانول منجمد و جدا شد و به وسیله روش نشر اتمی به کمک پلاسمای جفت شده القایی، مقدار جیوه اندازه گیری شد. بررسی تأثیر متغیرهای مؤثر (حجم حلال پخش کننده و استخراجی، حجم محلول، pH، غلظت لیگاند) برای رسیدن به شرایط بهینه با کمک آنالیز واریانس و طراحی هم نهاده مرکزی انجام شد که در آن مصرف مواد شیمیایی و حلالهای سمی و گرانقیمت کمینه شد. در شرایط بهینه، حد تشخیص این روش 10 نانو گرم بر لیتر و تکرارپذیری آن 4% با عامل پیش تغلیظ 168 است. نداشتن اثر حافظه، یکی از مهم ترین برتریهای این روش در مقایسه با روش های مبتنی بر فاز جامد به شمار میرود. این روش به طور موفقیت آمیزی برای تعیین جیوه 4 نمونه آبی و یک نمونه کنسرو ماهی به کار رفت.
کلید واژه ها :
پیش تغلیظ؛ تعیین جیوه؛ نمونههای حقیقی؛ نشر اتمی؛ پلاسمای جفت شده القایی؛ نانوگرم بر لیتر؛ جیوه؛ ریز استخراج مایع ـ مایع بر مبنای جامدسازی قطره شناور؛ تن ماهی
مراجع
[1] حجتی، محمد؛ توسعه روشهای میکرواستخراج برای اندازهگیری آلایندههای زیست محیطی، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، (1388).
[2] Khalili Zanjani M.R., Yamini Y., Shariati S., Jönsson J.Å., A New Liquid-Phase Microextraction Method Based on Solidification of Floating Organic Drop, Anal. Chim. Acta, 585: 286-293 (2007)
[3] Clement R.E., Yang P.W., Environmental Analysis, Anal. Chem., 73: 2761-2790 (2001).
[4] Joensuu O.L., Fossil Fuels as a Source of Mercury Pollution, Science, 172: 1027-1028 (1971).
[5] کیخوائی، مسعود؛ رحمانی، ماشاءالله؛ مهرپور، مریم؛ اندازه گیری اسپکتروفوتومتری مقدارهای بسیار ناچیز پالادیوم در نمونههای آبی با فناوری یک مرحله ای میکرواستخراج مایع ـ مایع پخشی در سرنگ، نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران، (3) 35: 87 تا 97 (1395).
[6] Boaventura G.R., Barbosa A.C., East G.A., Multivessel System for Cold-Vapor Mercury Generation Determination of Mercury in Hair and Fish, Biol. Trace Elem. Res., 60: 153-161 (1997).
[7] Mermet M., Otto M., Widmer H.M., Keller R. (Ed.), Analytical Chemistry: A Modern Approach to Analytical Science, Wiley-VCH, Weinheim, pp. 433–463 (2004).
[7] Sertova N., Petkov I., Nunzi J.-M., Photochromism of Mercury(II) Dithizonate in Solution, J. Photochem Photobiol A Chem., 134: 163-168 (2000).
[8] Marijic V.F., Raspor B., Metal Exposurassessment in Native Fsh, Mullus Barbatus L., from the Eastern Adriatic Sea, Toxicol. Lett., 168: 292-301 (2007)
[gview file=”https://xchem.ir/wp-content/uploads/2018/01/جیوه.pdf”]