MSDS مواد شیمیایی

MSDS مواد شیمیایی نشان می‌دهد که بسیاری از موادی که معمولاً در محیط‌های آزمایشگاهی استفاده می‌شوند، خطرات بالقوه‌ای دارند. این خطرات می تواند از سمیت و اشتعال پذیری تا واکنش پذیری و اثرات زیست محیطی متغیر باشد.

خطر مرتبط با این مواد شیمیایی تحت شرایط خاص به طور قابل توجهی افزایش می یابد. به عنوان مثال، قرار گرفتن در معرض حرارت زیاد می تواند منجر به واکنش های فرار شود که به طور بالقوه منجر به آتش سوزی یا انفجار می شود. به طور مشابه، هنگامی که مواد شیمیایی تحت فشار افزایش یافته قرار می گیرند، رفتار آنها می تواند غیرقابل پیش بینی شود و خطر را تشدید کند.

علاوه بر این، اختلاط مواد مختلف می تواند واکنش های پیش بینی نشده ای ایجاد کند. برخی از ترکیبات ممکن است گازهای سمی یا سایر محصولات جانبی خطرناک تولید کنند. درک این خطرات و پیروی از پروتکل های ایمنی برای کاهش خطرات احتمالی برای پرسنل آزمایشگاه بسیار مهم است.

نگهداری، جابجایی و دفع صحیح مواد شیمیایی از اقدامات ضروری در حفظ محیط آزمایشگاهی ایمن است. آموزش منظم و پیروی از دستورالعمل های MSDS کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که همه از خطرات آگاه هستند و می دانند چگونه در مواقع اضطراری به طور موثر واکنش نشان دهند.

برای شناسی میزان خطر و نوع مواجحه با مواد شیمیایی 2 مولفه وجود دارد که عبارت است از برگه‌ی اطلاعات احتیاطی یا همان SDS  و مورد دوم اقدام به چک کردن لیبل ماده شیمیایی.

برگه MSDS مواد شیمیایی

هرماده شیمیایی در آزمایشگاه باید برگه  اطلاعات احتیاطی (SDS) را دارا باشد که در بیشتر مواد توسط کارخانه سازنده تهیه می‌شود . که البته رسما به عنوان برگه اطلاعات احتیاطی مواد (MSDS) نامیده می شود .

برگه MSDS شامل اطلاعات دقیق و کارآمدی در مورد خصوصیات ماده شیمیایی و خطر‌ها و اقدام‌های ضروری در مواقع خطر می‌باشد .

در وحله اول از محل قرارگیری برگه MSDS در آزمایشگاه با خبر شوید و قبل از شروع به کار با ماده شیمیایی مورد نظر آن را مطالعه کنید.

همچنین GHS مخفف Globally Harmonized System  از دسته بندی لیبل‌های شیمیایی می‌باشد. این سیستم جدید یک شاخص بین المللی را برای برگه‌ های MSDS  تعیین می‌کند.

تمامی برگه‌ های SDS  در 16 بخش تقسیم بندی می شود که عبارتند از :

بخش اول (IDENTIFICATION)

در این بخش شما نام، توضیحات و مشخصات تماس با کارخانه ماده مورد نظر را خواهید دید.

بخش دوم(HAZARD IDENTIFICATION)

اخطار و مشخصات مرتبط با اخطار، اقدامات احتیاطی و نشانه‌ها را خواهید دید.

بخش سوم(COMPOSITION)

لیست موارد تشکیل دهنده

بخش چهارم(FIST –AID)

در مواردی که فردی دچار مسدومیت می شود اقدامات اولیه ای که لازم به انجام است را خواهید دید.

بخش پنجم(FIRE-FIGHTING)

موارد احتیاطی در مقابل آتش را خواهید دید.

بخش ششم(ACCIDENTAL RELEASE)

شامل موارد احتیاطی می‌شود که پس از ریختن یا نشت ماده شیمیایی رخ می‌دهد.

بخش هفتم(HANDLING & STORAGE)

در این بخش روش‌های روش‌های انبارکردن و جابجایی مواد شیمیایی را خواهید دید.

بخش هشتم(EXPOSURE CONTROLS & PERSONAL PROTECTION)

در این قسمت استانداردها و اقدامات توصیه شده برای محافظت شخصی را خواهید دید.

بخش نهم (PHYSICAL& CHEMICAL PROPERTIES)

مشخصات فیزیکی و شیمیایی مانند ظاهر، بو، PH، حلالیت، میزان تبخیر و اشتعال ماده شیمایی مورد نظر را شامل می‌شود.

بخش دهم(stability & reactivity)

پایداری، واکنش‌پذیری و اینکه چگونه از واکنش خطرناک جلوگیری کنیم.

بخش یازدهم(toxicological)

این بخش اطلاعاتی در خصوص سمی بودن مواد و زمانی که در معرض نشت قرار می‌گیریم و نشانه‌های مرتبط با بیماری و عوارض آن در طولانی و کوتاه مدت رائه می‌کند

بخش 12 تا 16 الزامی نیست ولی باید با آن آشنایی داشته باشید .

بخش دوازدهم(ECOLOGICAL)

اطلاعات مرتبط با اثرات ماده بر محیط زیست

بخش سیزدهم(DISPOSAL)

نحوه دور انداختنwww.xchem.ir

بخش چهار دهم(TRANSPORT)

حمل و نقل

بخش پانزدهم(REGULATORY)

الزامات قانونی

بخش شانزدهم برگه های MSDS

در این بخش شما می توانید تاریخ تنظیم برگه MSDS  مرتبط با ماده را ببینید .

برگه MSDS اطلاعات زیادی را در رابطه با اینکه چطور با ایمنی کامل از مواد شیمیایی در آزمایشگاه استفاده کنید فراهم می‌کند . البته راه دیگری نیز برای یادگیری در رابطه با یک ماده شیمیایی وجود دارد و آن هم مطالعه لیبل روی ماده است.

قانون جدید GHS  الزام آور کرده است که لیبل هر ماده شیمیایی شامل : نام ماده، ایمنی در یک کلمه مانند: خطر، احتیاط،و… مشخصات فیزیکی، خطرات سلامت و زیست محیطی باشد. نمادهای ایمنی به صورت تصویری، اقدامات اولیه درمانی و مشخصات تماس با سازنده را شامل می‌شود.

نمادهای ایمنی تصویری به صورت یک نشانه با پس زمینه سفید و خط قرمز به دور آن مشخص می شود.

هر کدام از این نمادها مشخصه یک خطر خاص است. خطر سلامتی، آتش زا بودن، مسمومیت، خطر گاز فشرده، خطر آسیب به چشم و پوست، قابلیت انفجار. خطر اکسند( اکسنده ها موادی هستند که در صورت آزاد سازی اکسیژن ایجاد حریق می کنند.)، خطر برای محیط زیست و خطر سم خطرناک.

حالا شما خواهید توانست خطرات بالقوه مواد شیمیایی را با نگاه به برگه MSDS و لیبل‌های شیمیایی شناسایی کنید.

نمونه برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی :

نمونه