اسید سولفوریک

اسید سولفوریک چیست

(Sulfuric Acid) یا اسید گوگرد که به عنوان کاتالیزور شناخته می‌شود، یک اسید‌معدنی است که از عناصر گوگرد، اکسیژن و هیدروژن تشکیل شده است، با فرمول مولکولی H2SO4. که یک مایع بی‌رنگ، بی‌بو است که در آب محلول می‌باشد که در این واکنش گرمای زیادی تولید می‌شود.

خوردگی آن به طور‌ عمده به طبیعت قوی اسیدی آن مربوط می‌شود و همچنین در غلظت بالا دارای خواص ضدعفونی‌کننده و اکسید‌کننده می‌باشد.

همچنین هیدروکرومیک است، به‌راحتی بخار آب را از هوا جذب می‌کند. پس از تماس می‌تواند سوختگی‌های شدید شیمیایی و حتی سوختگی ثانویه حرارت را ایجاد کند؛ حتی در غلظت‌های متوسط ​​نیز بسیار خطرناک است.

این اسید یک ماده شیمیایی بسیار مهم است و در واقع، تولید این اسید در کشورها، نشانگر خوبی از قدرت صنعتی آن است. به طور گسترده‌ای با روش‌های مختلف مانند فرایند تماس، فرایند اسید سولفوریک مرطوب و برخی از روش‌های دیگر تولید می‌شود.

یک ماده مرکزی در صنایع شیمیایی است. استفاده‌های اصلی شامل تولید کود (و دیگر پردازش مواد معدنی)، پالایش نفت، پردازش فاضلاب و سنتز شیمیایی است.

اسید سولفوریک 98 درصد

اسید سولفوریک ۹۸ درصد یک اسید قوی است که ۹۸ درصد از ترکیب آن اسید سولفوریک است. این اسید به عنوان یک ماده شیمیایی پرکابرد استفاده می‌شود و خصوصاً در صنایع شیمیایی، تولید باتری، رنگسازی، و حتی در تصفیه آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. مراقب باشید، این اسید  خطرناک می‌باشد، پس در صورت استفاده حتماً از ایمنی‌های لازم پیروی کنید.

جرم مولکولی اسید سولفوریک

جرم مولکولی این ترکیب شیمیایی، به عنوان مولکولی که از یک اتم گوگرد، دو اتم هیدروژن و چهار اتم اکسیژن تشکیل شده است، محاسبه می‌شود. به طور دقیق، جرم مولکولی اسید سولفوریک برابر با جمع وزن اتمی این اتم‌ها می‌باشد.

برای محاسبه جرم مولکولی، باید به وزن اتمی هر یک از عناصر در ترکیب مولکولی توجه کنیم. اتم گوگرد دارای وزن اتمی 32.06 گرم بر مول، هر اتم هیدروژن دارای وزن اتمی 1.01 گرم بر مول و اتم اکسیژن دارای وزن اتمی 16.00 گرم بر مول است. با جمع ضرب وزن اتمی هر یک از این اتم‌ها در تعداد آن‌ها در مولکول، جرم مولکولی اسید سولفوریک به‌دست می‌آید.

به عبارت دیگر، جرم مولکولی  معادل است با:

$(1\times وزناتمیگوگرد)+(2\times وزناتمیهیدروژن)+(4\times وزناتمیاکسیژن)$

$(1\times 32.06)+(2\times 1.01)+(4\times 16.00)$

$32.06+2.02+64.00$

$98.08\text{گرم بر مول}$

بنابراین، جرم مولکولی اسید سولفوریک برابر با 98.08 گرم بر مول می‌باشد.

فرمول شیمیایی اسید سولفوریک

فرمول شیمیایی اسید سولفوریک ​H2SO4​ است. این نمایانگر این است که هر مولکول این اسید دارای دو اتم هیدروژن، یک اتم گوگرد و چهار اتم اکسیژن است. این فرمول نشان‌دهنده ترکیب دقیق این ترکیب شیمیایی و نسبت اتم‌ها در آن می‌باشد.

تولید اسید سولفوریک

منشا تاریخی

ریشه های تولید اسید سولفوریک را می توان در تمدن های باستانی جستجو کرد. پزشکان اولیه خواص اسیدی برخی مواد معدنی را کشف کردند و زمینه را برای توسعه روش‌های تولید پیچیده‌تر فراهم کردند.

تکامل تکنیک های تولید

در طول قرن ها، تولید اسید سولفوریک از روش های ابتدایی به فرآیندهای شیمیایی پیچیده تبدیل شده است. این تکامل منعکس کننده پیشرفت های علم و فناوری است که مشخصه انقلاب صنعتی و فراتر از آن بوده است.

فرآیند سوزاندن گوگرد

یکی از روش های اولیه تولید اسید سولفوریک شامل احتراق گوگرد است. این فرآیند که به عنوان فرآیند سوزاندن گوگرد شناخته می‌شود، دی اکسید گوگرد را آزاد می‌کند که یک واسطه مهم در تشکیل این اسید است.

فرآیند تماس

فرآیند تماس، سنگ بنای تولید مدرن، شامل اکسیداسیون کاتالیزوری دی اکسید گوگرد است. این روش تولید در مقیاس بزرگ را متحول کرد و این اسید را برای کاربردهای مختلف در دسترس تر کرد.

فرآیند مرطوب

یک رویکرد جایگزین، فرآیند مرطوب، از دی اکسید گوگرد از منابع مختلف، از جمله کارخانه‌های ذوب فلز استفاده می‌کند. این روش به چالش های خاص می‌پردازد و منابع مواد خام را متنوع می‌کند.

شاید برای شما جالب باشد: هیدروکلزیک اسید

کاربرد اسید سولفوریک

اسید گوگرد در صنایع مختلف از جمله فرآوری مواد معدنی، پالایش نفت، تولید کود، فرآوری فاضلاب و غیره کاربردهای بسیاری دارد، همچنین در تولید مواد پاک کننده، رنگ‌ها، رنگدانه‌ها، داروها، مواد شوینده و مواد منفجره نیز کاربرد دارد. معمولاً به عنوان الکترولیت در باتری‌های اسید سرب نیز استفاده می‌شود.

1. صنعت شیمیایی: اسید سولفوریک به عنوان یک ماده شیمیایی اصلی در تولید بسیاری از محصولات شیمیایی مانند کودها، پلاستیک، رنگ‌ها، رزین‌ها و صنایع دیگر استفاده می‌شود.
2. تصفیه آب:  در فرآیندهای تصفیه آب برای تنظیم pH و حذف آلیاژها و افتاب‌پذیرها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
3. معدن‌کاری: در فرایندهای استخراج معدن و جداسازی فلزات، این اسید به عنوان یک عامل اسیدی مؤثر استفاده می‌شود.
4. تولید برق: در باتری‌ها، به عنوان الکترولیت استفاده می‌شود.
5. صنایع الکترونیک: در تولید مدارهای الکترونیکی و صنایع الکترونیکی، اسید سولفوریک برای پاکسازی و تمیزکاری استفاده می‌شود.
6. صنعت نساجی: در فرآیندهای رنگبری و پردازش نخ‌ها، به عنوان یک عامل اصلاح کننده pH به کار می‌رود.
7. تولید کاغذ: در تصفیه و خمیرکاری چوب برای تولید کاغذ، این اسید از نقش مهمی برخوردار است.

استفاده در باتری ها

این اسید کاربردهای بالقوه بی‌شماری دارد. از آنجا که به راحتی رقیق می‌شود، می‌تواند برای هر کاری از مراقبت از پوست گرفته تا مشاغل ساختمانی مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، می‌توانید در صورت نیاز به یک واکنش شیمیایی خاص از اسید گوگرد استفاده کنید. به همین دلیل، یکی از اجزای اصلی در انواع باتری‌ها است.

باتری‌های پرقدرت مانند تجهیزات موجود در تجهیزات تصویربرداری بیمارستانی، باتری‌های ماشین و تجهیزات مزرعه همگی حاوی این اسید قوی هستند. باتری‌هایی مانند اینها به واکنش شیمیایی اسید سولفوریک و سرب متکی هستند. الکترونهایی که از آن ترکیب تولید می‌شوند همان چیزی هستند که باتری برای تولید ولتاژ نیاز دارد.

هنگامی که این اتفاق در یک باتری رخ می‌دهد، یک ترکیب بی اثر نیز ایجاد می‌شود. به همین دلیل تمام باتری‌های حاوی اسید گوگرد طول عمر بالایی دارند.

محصولات خانگی حاوی اسید سولفوریک

اسید گوگرد معمولاً در محصولات تمیز کننده خانگی یافت می‌شود، هرچند که کارایی آن محدود به این مواد نمی‌باشد. دلیل اینکه در محصولات خانگی این اسید بسیار رایج است، با خواص خوردگی آن ارتباط دارد. این امر باعث می‌شود محصولاتی نظیر پاک کننده‌های کاسه توالت و بازکننده‌ها در مواد تشکیل دهنده خود از این اسید استفاده کنند

همچنین ممکن است از آن در مواد شوینده پودری، صابون دست، مایع ظرفشویی نیز استفاده شود. لازم به ذکر است که همه این محصولات حاوی این اسید نیستند. اگر کنجکاوی دارید که چه کالاهایی در خانه شما حاوی اسید سولفوریک است، برچسب های محصول را بررسی کنید.

واکنش اسید سولفوریک با فلزات

وقتی این اسید با فلزات واکنش می‌دهد، اتفاقات جالبی خواهد افتاد! واکنش بستگی به نوع فلز دارد. با فلزاتی مثل سدیم یا پتاسیم که فلزات با اکسیژن بالا هستن، واکنش ممکن است خیلی فوری باشه و حتی ممکنه گاز هیدروژن هم تولید بشه. معادله کلی برای این نوع واکنش اینه:

برای فلزات کم‌تر فعال مثل مس یا روی، واکنش همچنان اتفاق میوفته اما با حداقل انرژی. در این حالت، گاز دی‌اکسید گوگرد ممکنه به جای گاز هیدروژن تولید بشه. معادله عمومی اینگونه واکنش‌ها اینجوریه:

یادتون باشه که فعالیت فلز در این واکنش‌ها نقش مهمی داره. مثل یک رقص شیمیاییه، برخی از فلزات پرانرژی‌تر از دیگران هستند!

مضرات اسید سولفوریک در کشاورزی

استفاده نادرست از این اسید در کشاورزی می‌تواند به مشکلات مختلف منجر شود. در ابتدا، این اسید خیلی خورنده است و اگر به دقت با آن برخورد نشود، می‌تواند گیاهان، خاک و حتی تجهیزات را آسیب بزند. استفاده بیش از حد از اسید سولفوریک همچنین می‌تواند منجر به افزایش اسیدیته خاک شود که تأثیر آن بر تعادل pH خاک و در نتیجه بر رشد سالم گیاهان می‌آید.

علاوه بر این، این محصول ممکن است با برخی از مواد معدنی در خاک واکنش داشته باشد و ترکیباتی بسازد که ممکن است برای گیاهان مفید نباشد. این می‌تواند به تأثیر بر دسترسی به عناصر غذایی و بهم ریختگی مورد نیاز برای رشد سالم گیاهان بپردازد.

بنابراین، هرچنداسید گوگرد می‌تواند یک ابزار مفید در کشاورزی برای وظایفی مانند تنظیم pH خاک باشد، اما حیاتی است که با آن با دقت برخورد شود و به دستورالعمل‌های توصیه شده پیروی شود تا عواقب منفی غیرمنتظره جلوگیری شود.

اسید سولفوریک از کجا تهیه کنیم

این محصول را می‌توانید از فروشگاه‌های شیمیایی، فروشگاه‌های لوازم آزمایشگاهی یا تأمین‌کنندگان مواد شیمیایی خریداری کنید. شرکت اکسیر تامین تجارت ماندگار (ایکس شیمی) یکی از تامین کنندگان این ماده بسیار پرکاربرد در گرید آزمایشگاهی و صنعتی می‌باشد.

به دلیل خطرات مرتبط با استفاده از این اسید، لازم است که با احتیاط و با رعایت دقیق ایمنی‌های لازم اقدام به تهیه و استفاده از آن کنید. همچنین، بسته به منطقه و قوانین محلی، ممکن است نیاز به مجوز یا مجازات خاصی برای تهیه و نگهداری این ماده شیمیایی وجود داشته باشد.

قیمت اسید سولفوریک

قیمت اسید سولفوریک به دو متغییر گرید صنعتی و آزمایشگاهی این ماده بستگی دارد که گرید آزمایشگاهی این ماده خود دارای چندین کد مختلف می‌باشد. اگر Cas number: 7664-93-9 را در https://www.sigmaaldrich.com/TR/en وارد کنید می‌توانید هر یک از این کدها به همراه نوع بسته بندی و قیمت آن را مشاهده کنید.جهت آموزش استفاده از این سایت هم می‌توانید از لینک ( سایت سیگما آلدریچ ) ایکس شیمی استفاده کنید.

همچنین یکی از کدهای Merck اسید سولفوریک ( Merck با شرکت سیگما آلدریچ یکی می‌باشند) از مابقی کدها در ایران داری مصرف بیشتری می‌باشد. که در تصویر زیر قیمت به یورو این ماده در سایت سیگما آلدریچ قابل مشاهده می‌باشد.

کد 100713 مرک

خرید اسید سولفوریک

جهت خرید اسید سولفوریک و اطلاع از قیمت اسید سولفوریک مرک و همچنین نوع هندی و چینی این ماده با کیفیت بسیار بالا و قیمت مناسب و موجودی این ماده پر کاربرد لطفا با همکاران ما در بخش فروش تماس  شرکت اکسیر تامین تجارت ماندگار (برند ایکس شیمی) حاصل فرمایید.

msds سولفوریک اسید 

-ممکن است باعث خورندگی فلزات شود.
-باعث سوختگی شدید پوست و آسیب دیدگی چشم می شود.
-در حین کار از دستکشهای محافظ / لباس محافظ / محافظ چشم / و همچنین محافظ صورت استفاده کنید.
-در صورت بلعیدن دهان را بشویید. استفراغ را القا نکنید.
-در صورت تماس با چشم ها برای چند دقیقه با احتیاط با آب بشویید.
-در صورت نگرانی فوراً با مراکز پزشکی تماس حاصل فرمایید.

msds سولفوریک اسید

منابع

https://www.sigmaaldrich.com/TR/en/product/mm/100713

https://www.youtube.com/watch?v=HpJQPZWg08Q

تهیه و تنظیم: فرهاد سلام زاده